اگزوز خودروی شما بدلیل اینکه در قسمت انتهایی خودرو قرار دارد و راننده نسبت به حالت دود خارج شده از آن آگاهی ندارد به راحتی به فراموشی سپرده می شود. حتی گاهاً شاید از رنگ دودی که از خارج می شود احساس لذت کنید. اما باید بدانید که علت هر یک از رنگ هایی که ممکن در رنگ دود خارج شده از آن چیست تا اگر خطری برای سیستم خودرو شما ایجاد شده باشد، از آن جلوگیری یا تعمیر کنید.
اگرچه دود رنگی ممکن است یک مشکل در سیستم خودروی شما را نشان دهد اما لزوماً تمام دود ها نشان دهنده مشکل یا خرابی خودرو نیست. بنابراین ما در این نوشته سعی داریم تا علت هر یک از حالت های دود اگزوز را بررسی کنیم تا بفهمید در سیستم خودروی شما چه می گذرد.
تشخیص انواع دود اگزوز
اولین کاری ک باید انجام بدهید این است که دود منتشر شده ناشی از چیست. اگر هنگام شتاب گیری خودرو دود خارج شود ممکن است این دود با زمانی که خودرو در حالت بدون حرکت قرار داشته باشد متفاوت باشد.
برای تشخیص خودرو را به حرکت درآورید. آیا رنگ دود خاکستری است؟ یا به رنگ آبی در می آید؟ یا بسیار غلیظ و سیاه است؟ یا اینکه دود فراوان با بوی تند همراه است؟ اگر دود به رنگ سیاه هست آیا در حالت خودروی ثابت اثرات دوده به روی زمین دیده می شود؟
دلایل اصلی خروج دود بسته به نوع خودرو و شرایط آن
اگر اتومبیل شما به خوبی نگهداری و به طور منظم سرویس می شود، بعید به نظر می رسد هرگونه دود قابل مشاهده از اگزوز شما نگران کننده باشد، اما به هر حال بررسی آن ضرر ندارد.
مسئله اصلی مربوط به اتومبیل هایی است که از نگهداری و سیستم ضعیفی برخوردار هستند، زیرا دود حاصل از اگزوز می تواند نشانه ای از غفلت راننده نیز باشد. حتی می تواند یک سرنخ مفید هنگام خرید خودروی دست دوم باشد، زیرا اگر سابقه سرویس ناقصی داشته باشد، دود اگزوز می تواند به شما اطلاع دهد که آیا خودرویی که به دنبال خرید آن هستید مشکلی دارد یا خیر.
دودی که می بینید می تواند ناشی از چیزهای مختلفی باشد، بسته به اینکه خودروی شما از موتور دیزلی استفاده می کند یا از بنزین و اگر با خودروی هیبریدی رانندگی می کنید، دود خروجی می تواند شما را غافل گیر کند.
معرفی کلی انواع دود خروجی اگزوز
- دود سفید از اگزوز: این می تواند بخار ناشی از متراکم شدن هوا در لوله اگزوز یا مسئله جدی تر یعنی ناشی از نشت مایع خنک کننده موتور باشد.
- دود آبی اگزوز:یعنی روغن وارد سیستم می شود. این می تواند به دلیل خام سوزی یا روغن سوزی باشد و یا ممکن است به علت مشکل در دریچه فرسوده، رینگ پیستون و یا توربو شارژر باشد.
- دود خاکستری از اگزوز: این می تواند به دلیل روغن اضافی، یک شکستگی در دریچه PCV و یا نشت مایع در ماشین های دنده اتوماتیک باشد.
- دود سیاه از اگزوز: در خودروهای بنزینی این نشان می دهد که سوخت بیش از حد در حال سوختن است و می تواند نشانه ای از مشکلات فیلتر هوا یا انژکتور سوخت باشد.
دود سفید از اگزوز
رایج ترین شکل دود حاصل از اگزوز که در واقع اصلاً دود نیست. هنگامی که یک موتور در حالت سرد روشن می شود، به زودی شروع به گرم شدن می کند و محصول جانبی آن بخار آب است. این باعث ایجاد تراکم و میعان در سیستم اگزوز می شود، سپس با گرم شدن بخار آب با افزایش دما در موتور و اگزوز، به بخار تبدیل می شود.
پس از گرم شدن اتومبیل، این بخار به زودی به طور کامل تبخیر می شود. اگر فقط برای مسافت های کوتاه از اتومبیل استفاده کنید و سیستم اگزوز کاملاً گرم نشود ممکن است مشکلاتی برای خودرو پیش بیاید. اگر میعاناتی که در سیستم ایجاد شده باقی بماند و خارج نشود، می تواند باعث از بین رفتن فولاد درون اگزوز شود و منجر به زنگ زدگی می شود که می تواند به نشتی اگزوز تبدیل شود، و باعث افزایش آلایندگی و هم چنین صدای نا متعارف در اگزوز بشود.
اگر دود سفید ناشی از اگزوز غلیظ تر باشد و متوقف نشود، باز هم بخار است، اما این نشان دهنده مسئله شدیدتری است. علت آن می تواند نشت مایع خنک کننده اتومبیل شما در موتور باشد. علت این امر می تواند یک واشر خراب باشد که می تواند نسبتاً گران قیمت باشد، اما به اندازه نیاز به تعمیر موتور یا سر سیلندر اصلاً گران نیست.
دود آبی از اگزوز
اگر دود آبی از اگزوز ماشین خود مشاهده کنید، احتمالاً با بوی تندی همراه خواهد بود. این بدان معناست که جایی روغن دارد وارد سیستم می شود. روغن موتور برای روانکاری قطعات متحرک طراحی شده است و اگر خودرو به درستی کار کند، وارد سیستم سوخت نمی شود.
دود آبی معمولا نشان از سوختن روغن موتور همراه با بنزین دارد اما در خودروهای کاربراتوری عدم تنظیم موتور و خرابی کاربراتور می تواند سبب ایجاد دود آبی شود. نکته مهم در این است که بوی دود آبی ناشی از خام سوزی بنزین با دود آبی ناشی از روغن سوزی فرق دارد.
دود آبی ناشی روغن سوزی معمولا به صورت دائمی و بیشتر در مواقعی که دور موتور بالا می رود خود را نمایان می سازد و می تواند عوامل متعددی داشته باشد.
یکی از این عوامل استفاده از روغن بی کیفیت و احیانا تقلبی است. هرچه روغن با کیفیت تر باشد دیر تر بخار می شود و چون افزودنی های لازمه را دارد می تواند فشار بیشتری را تحمل کند.
اگر نشت جزئی باشد، اما از بین نرود، حتما سیستم خودرو نیاز به بازرسی دارد. اگر این دود منتشر شده از خودرو را پشت گوش بندازید چه بسا هزینه های هنگفتی ناشی از تعمیرات موتور روی دست شما باقی بگذارد. در مواقعی این می تواند حتی به مرحله تعویض موتور هم برسد، اگرچه انجام این کار بسیار گران و هزینه اش وحشتناک است ولی احتمالاً ماشین شما از رده خارج می شود.
گاهاً خرابی توربو شارژ باعث این رنگ از دود می شود در خودرو های ديزل توربوشارژ در صورت خرابي ياتاقان و يا كاسه نمدهاي محور توربو شارژر، روغن همراه با هواي ورودي به محفظه احتراق وارد شده و در آنجا مي سوزد و با تعويض كيت توربو شارژر مشكل فوق حل مي گردد.
نشانه های وجود روغن سوزی:
- خارج شدن دود مایل به مشکی از اگزوز بعد از روشن کردن خودرو و سپس قطع شدن آن
- خارج شدن دود آبی مستمر از اگزوز مخصوصا در دور موتور های بالا
- کم شدن روغن موتور
- روغنی و یا چرب شدن یک یا چند شمع
- تجمع دوده ی چرب و روغنی دور دهانه خروجی اگزوز
- دود اگزوز بوی روغن سوخته بدهد
دود خاکستری از اگزوز
دود خاکستری مانند دود آبی می تواند نشانه سوختن روغن اضافی در جایی از موتور باشد، یا اگر خودروی شما دارای موتور توربوشارژ باشد، توربو نیاز به بازرسی دارد. اما دلایل دیگری نیز وجود دارد. ممکن است یک قسمت از PCV معیوب باشد. PCV مخفف Positive Crankcase Ventilation است و این قسمت یکی از اساسی ترین بخش های کنترل آلایندگی است، زیرا سوخت خام را از قسمت پایین موتور به سمت بالا می برد.
در برخي موارد در خروجي اگزوز جرقه هاي آتش همراه با دود خاكستري مشاهده مي شود كه دليل آن خرابي انباره اگزوز ودر مواردي تنظيم نبودن فيلر سوپاپ ها و تايمينگ نبودن زمان پاشش سوخت يا به اصطلاح پس سوزي است.
اگر با خودرو دنده اتوماتیک رانندگی می کنید، دلیل دیگر دود خاکستری این است که ممکن است مایع انتقال قدرت از طریق نشتی در سیستم خودرو به داخل موتور کشیده شود. باز هم، این می تواند یک تعمیر پر هزینه ای باشد و قطعاً نیاز به تعمیرات به موقع خواهد بود.
دود سیاه از اگزوز
باز هم، دلایل مختلفی برای ایجاد دود سیاه وجود دارد و یکی از اصلی ترین موضوعات این است که باید دید آیا اتومبیل شما بنزینی است یا دیزلی. در اتومبیل بنزینی، دود سیاه نشانه سوختن بیش از حد سوخت است. برای رفع این مشکل، ابتدا باید فیلتر هوای اتومبیل خود را بررسی یا تعویض کنید. اگر فیلتر مشکلی نداشته باشد، گام بعدی بررسی احتمالا به خاطر مسدود شدن انژکتورهای سوخت و تمیز نبودن تنظیم کننده فشار سوخت است.
اما اگر خودروی شما موتور دیزلی داشته باشد دود سیاه موتور دیزل بدین معناست که چیزی یا عاملی باعث سوختن ناقص شده است و این موضوع هیچ ارتباطی به کیفیت موتور دیزل ندارد. دود از ذرات دوده که کربن تقریبا ناقص سوخته شده می‌باشد شکل گرفته است.احتراق کامل سوخت، حاوی کربن دی اکسید و آب است. متناسب و خوب کارکردن موتور به این معناست که واکنش مناسب بین سوخت و هوای مورد نیاز به درستی انجام شده است.
دود سياه به علت كار كردن ديزل در مناطقي با ارتفاع زياد از سطح دريا
در اين مناطق فشار هوا كم و در نتيجه هواي ورودي به موتور كمتر خواهد شد (افت راندمان حجمي) و نسبت هوا به سوخت تغيير خواهد كرد لذا براي رفع این دود سیاه بايد پمپ انژكتور دستگاه مجددا مناسب با اقليم منطقه انتخاب گردد.
نتیجه گیری
در پایان باید بگوییم که بررسی این موارد مهم که محصول احتراق است می‌توانیم هم به کاهش آلودگی هوا کمک کنیم و هم به مشکل های خودرو برسیم. کم شدن شتاب خودرو، روغن سوزی، خام سوزی، سوختن واشر سرسیلندر و ورود آب به محفظه احتراق، نامنظم بودن جرقه و… از جمله ایراداتی هستند که می‌توان با یک بررسی کامل از دود اگزوز شناسایی و رفع مشکل شوند.
همچنین با استفاده از دستگاه دیاگ می‌توان با مشاهده مقادیر به دست آمده توسط سنسورها بسیاری از ایرادات خودرو را یافت.
